Kara Delik Nedir?
İçeride Neler Var?
Kara Delik çekim alanına dahil olan hiçbir oluşum ya da ışınımın kendinden kaçmasına izin vermeyecek kadar güçlü bir çekim alanına sahip olan kozmik bir cisimdir.Kara delikler, uzayda spesifik özellikteki parçaların bir araya gelmesi ile oluşan nesnelerdir denebilir. Işık yaymadıklarından bu tarzdaki cisimler “kara” olarak nitelendirilirler. Kara deliklerin her şeyi yutmasına karşılık ironik bir biçimde üç boyutlu olmadıkları ve sıfır hacimde oldukları kabul edilmekte. Kara deliklerin içinde ise zamanın çok yavaş aktığı ya da akmadığı bilinmektedir, sevmediğimiz bir derste zamanın geçmemesi ve günler geçmiş gibi hissettikten sonra teneffüs zilinin çalması gibi…
Boyutlarına Göre Kara Delikler
Bugüne dek incelenen Kara Delikler boyutlarına göre literatürde şu şekilde yer almaktalar:
- İlksel
- Orta
- Dev
- Yıldızsal Kara Delikler
İlksel Kara Delikler
Çok küçük boyutlarda olan “İlksel Kara Delikler” , “Mikro” ya da “Kuantum Kara Delikleri” olarak da bilinmekte. Adında ilksel bulunmasının sebebi Büyük Patlama sırasında oluştukları tahmin edilmesindendir. Büyük Patlama‘ nın ardındaki bir saniyede oluşan bu cisimler, ne kadar sürede oluştuklarına bağlı olarak bir ataşın 100.000 kat daha küçüğü ya da Güneş‘ in 100.000 kat kadar daha büyüğü olacak şekilde bir büyüklükte olabilirler.
Orta Kara Delikler
Yakın bir geçmişte keşfedilmiş olan bu kara delik türü, 100 Güneş ila 100.000 Güneş arasında değişebilen kütledeler.
Dev Kara Delikler
Birkaç milyon ile birkaç milyar arasında Güneş kütlesi arasında kütlesi değişen Kara Deliklerdir. “Canavar” olarak isimlendirilen ve 40 milyar kilometre çapına sahip olan Dünya gezegeninden üç milyon kat daha büyük bir Kara Delik örneği:
Yıldızsal (Stellar) Kara Delikler
Ömrünü doldurup ölmekte olan bir yıldızdan oluşan bu ilginç Kara Delikler, Güneş‘in kütlesinin üç katından daha da ağırsa Nötron Yıldızı düzeyinde kalamadığından çekirdeğindeki yoğunluk artışı ve tepkimelerin devam etmesi sonucu bir Kara Delik‘ e dönüşür. Kütleleri ise birkaç Güneş kütlesi ağırlığındadır.
Kara Deliklerin Yıldız Doğurması
NASA (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) ‘nın Hubble isimli Uzay teleskobu genelde bilinen kanının aksine bir şeyleri yok etmek yerine yaratan bir Kara Delik keşfetti. Araştırmalar sonucunda Dünya‘ dan 30 milyon ışık yılı uzakta, Güney Takımyıldızı Pyxis‘ te yer alan bu Cüce Gökada , Henize 2-10 ‘un merkezindeki bir Kara Delik, yıldız oluşumunu ateş fırtınasına katkıda bulunarak sağlamakta. Hen 2-10 ya da Henize 2-10 isimli Gökada‘ nın görüntüsü ise şu şekilde:
Kara Deliklerin Yıldız üretmesi hakkında çekilen bir video örneğini de şuraya bırakalım:
